#

Drie jongens van een jaar of twaalf zijn op weg naar het voetbalveld voor de gymles. Twee van hen, sportief uitziende knulletjes, lopen achter de derde aan, een mollig klasgenootje, en lachen hem een beetje uit. Dus je gaat probéren te voetballen, zegt een van de twee sarcastisch. Dit is een moment dat, gezien de sociale code van jongetjes van deze leeftijd, gemakkelijk kan uitlopen op een gevecht. Het mollige jongetje doet even zijn ogen dicht en haalt diep adem, alsof hij zichzelf wapent voor de confrontatie. Dan draait hij zich om naar de andere twee en antwoord op een kalme en zakelijke toon: Ja, ik ga het proberen, maar ik ben er niet erg goed in. Het blijft even stil en dan zegt hij: Maar ik ben heel goed in tekenen. Noem maar wat en ik teken het voor je… Vervolgens zegt hij, wijzend op zijn uitdager: Jij kan wel heel goed voetballen! Zo goed zou ik ook wel willen worden, maar ik ben het gewoon niet. Misschien word ik wel een beetje beter als ik mijn best blijf doen. Daarop antwoordt de eerste jongen volledig ontwapend: Zo slecht ben je nou ook weer niet. Misschien kan ik je een paar dingetjes leren.

 

Die korte interactie bevat een meesterlijk vertoon aan sociale intelligentie. Uit wat gemakkelijk had kunnen uitlopen op een gevecht zou nu zelfs een vriendschap kunnen opbloeien. De mollige tekenaar hield stand, niet alleen in de turbulente sociale wereld van de brugklas, maar in een veel subtielere strijd: in een onzichtbare krachtmeting tussen de hersenen van de twee jongens. Door zijn kalmte te bewaren kon de aankomend kunstenaar de sarcastische provocaties van de andere jongen weerstaan. Hij was zelfs in staat om de ander deelgenoot te maken van zijn eigen sociabele emotionele spectrum. De manier waarop de emotionele chemie van de jongens van vijandig in vriendelijk veranderde, is een voorbeeld van neutraal jiujitsu van de hoogste orde, een staaltje van relationeel genie. Het bovenstaande voorbeeld van functional fluent handelen komt uit het boek Sociale Intelligentie van Daniel Goleman. Functional Fluency geeft op een praktische wijze handen en voeten aan sociaal intelligent handelen. Vanuit een (sociaal) bewustzijn ben je je bewust van je eigen (interne) gedachten, gevoelens en gedragingen. En je voelt andermans innerlijke toestand aan en bent in staat om zijn of haar gedachten, gevoelens en gedragingen vast te stellen. Alleen weten hoe jij en anderen zich voelen en wat ze denken of willen, is geen garantie voor vruchtbare interacties. Daarvoor is ook sociale vaardigheid van belang. Sociale vaardigheid berust op sociaal bewustzijn en zorgt ervoor dat interacties soepel en effectief verlopen. Functional Fluency is gericht op het nog beter gebruik leren maken van effectief gedrag. Gedrag waarvan het Bewust Zijn de regisseur is.